مدرسه علمیه فاطمیه (س) دهلران

به نظر شما موسیقی های متداول چه تأثیری بر روان ادمی میگذارد؟

پاسخ : ابن سينا(رحمه‌الله) در نمط نهم اشارات و تنبيهات مي‏نويسد: گاهي عارف به «نغمه رخم»، يعني آهنگ ملايم نياز دارد تا او را متّعظ كند.[1] در درس مرحوم الهي قمشه‏ اي(قدس‌سرّه)، وقتي به اين قسمت از شرح اشارات رسيديم (سه نفر در آن درس حاضر بوديم)، پس از درس، از استاد اجازه گرفتيم تا جناب آقاي ربّاني خراساني كه از علماي بزرگ تهران بود (يكي از آن سه نفر)، هر شب پس از درس، يكي از غزلهاي استاد را براي ما بخوانند كه ايشان هم اجازه دادند.

گاه مناجات يك جوان را اداره مي‏كند. گاه نيز يك غزل يا قصيده، كمبودهاي دروني او را ترميم مي‏كند؛ امّا لذت غزل هرگز در ترانه يافت نمي‏شود. ترانه لذتي كاذب ايجاد مي‏كند؛ اما غزل شهدي است كه لذت صادق را به همراه دارد و تا پايان عمر با انسان همراه است. غزلهاي حافظ و سعدي چنين است.

به هر حال، اگر كسي خود را با ترانه سرگرم كند، در سنين بالاتر، خود متوجه مي‏شود كه با ذائقه او هماهنگ نيست، در حالي كه انسان با مناجات و غزل انس ديگري دارد. غزل حافظ هميشه مي‏ماند و هرچه سن بالاتر برود، انسان با آن بيشتر مأنوس مي‏شود.

همه مي‏دانيم كه آهنگ هاي طرب‏ انگيز خوي حيواني را در ما زنده مي‏كند. آهنگ هايي كه فرشته‏ مَنِشي را در آدم احيا مي‏كند، به انسان سبكباري مي‏دهد و بشر را از شهوت و غضب دور مي‏كند نيز مي‏ شناسيم. به آهنگهاي مشكوك گوش نمي‏دهيم.

از اين نظر موسيقي بر سه قسم است:

1. موسيقي‏ هايي كه حالتي روحاني در انسان ايجاد مي‏كند كه اشكال ندارد.

2. موسيقي‏ هايي كه به مجالس لهو و لعب اختصاص دارد و شهوت را تحريك مي‏كند كه اين دسته نامشروع است.

3. دسته ‏اي از موسيقي ‏ها هم مشكوك است، پس با داشتن راه صحيح، ديگر به دنبال مشكوك نمي‏رويم. خواندن غزلها و مناجاتها با صداي خوب، خصيصه ما ايرانيان است. ما ايرانيان به آواز بيش از نواختن علاقه داريم كه بسيار خوب است و بيش از آن هم نياز نيست.

در فرهنگ شيعي ما، مستحب است كسي كه اذان مي‏گويد، «صيّت»، يعني خوش صوت باشد[2] تا نياز قوه سامعه تأمين شود. اشعار خوبي وجود دارد كه اگر با صداي خوش خوانده شود، اين نياز انسان را تأمين مي‏كند.

از طرفي، اشعاري كه در اثر پيمودن اين راه فرا گرفته، همه عمر براي او مي‏ماند و هرچه سن بالاتر مي‏رود، بهره او از اين اشعار بيشتر مي‏شود.

[2] ـ ر.ك: وسائل الشيعه، ج 5، ص 410.

آیت الله مجتبی تهرانی به مناسبت دهه اول ذی الحجه:

انسان باید فرصت‏ طلب باشد!

به گزارش خبرگزاری شبستان، آیت الله مجتبی تهرانی به مناسبت دهه اول ماه ذی الحجه رهنمودهایی داشتند که در ادامه می خوانید:

 أعوذ بالله من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم
و الحمد لله ربّ العالمین و صلّی الله علی محمد و آله الطیبین الطاهرین و لعنة الله علی أعدائهم أجمعین؛
دهه اوّل ماه ذی‌حجّه از ایامی است که از نظر ارزشی در روایات ما خیلی بر روی آن تأکید شده و حتی آن را با ماه مبارک رمضان مقایسه کرده‏اند. در یک آیه شریفه آمده است که: «و اذکروا الله فی ایام معدودات» ما در روایات داریم که حضرات معصومین می‌گویند: ایام معدودات، همان دهه اول ماه ذی‌حجّه است. در این ایام زیاد خدا را ذکر کنید! حالا من به بعضی از آن روایات اشاره می‌کنم.
در روایتی دارد: «قال رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم: مَا مِنْ أَیَّامٍ أَزْکَى عِنْدَ اللَّهِ تَعَالَى وَ لَا أَعْظَمَ أَجْراً مِنْ خَیْرٍ فِی عَشْرِ الْأَضْحَى»[1]رسول خدا فرمود: هیچ ایامی پاکیزه‌تر و بزرگتر از نظر اجر و پاداش در مورد اعمال، از دهه اضحی نیست؛ دهه اضحی هم همین دهه اول ذی‌حجه است.
«قیل و لا الجهاد فی سبیل الله؟» به حضرت عرض شد که حتی نسبت به جهاد در راه خدا هم این ایّام با فضیلت‏تر است؟ «قال: و لا الجهاد فی سبیل الله الا رجل خرج بنفسه و ماله ثمّ لم یرجع من ذلک بشیء». حضرت فرمودند: ارزش اعمالی که انسان در این دهه انجام می‌دهد از جهاد فی سبیل الله هم بیشتر است؛ مگر این‏که کسی مال، جان و همه چیزش را در جهاد فی سبیل الله ببرد و هیچ چیز را هم برنگرداند؛ یعنی نه مالش بماند و نه جانش… تنها چنین چیزی است که بافضیلت‏تر از این ایّام است. این روایت گویای ارزش این ایام است.
در روایت دیگری از پیغمبر اکرم نقل شده که حضرت فرمودند: «مَا مِنْ أَیَّامٍ الْعَمَلُ الصَّالِحُ فِیهَا أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ أَیَّامِ الْعَشْر». هیچ روزی نیست که خداوند انجام کار خیر در آن را بیشتر از این ده روز، دوست بدارد.
حالا من می‌خواهم یک تذکر عرض کنم. ما تا کنون بخشی از این دهه را پشت سر گذاشته‌ایم و باید نسبت به باقی‏مانده قدر شناسی کرده و بهره‌گیری کنیم. ما نباید از این امور معنوی و این فرصت‏های روحانی غفلت کنیم!
انسان باید فرصت‌طلب باشد و به تعبیر علی علیه السلام که فرمود: «اغتنموا الفرص»، فرصت‏ها را غنیمت بشمارد. زمانی خواهد آمد که این فرصت‌ها از دست ما رفته‏است و ما حسرت آن را خواهیم خورد. پس در این ایام نسبت به اعمال صالح و آدابی که وارد شده است غفلت نکنیم! به‏خصوص ادعیه وارده که همه‏اش جنبه توحیدی دارد را بخوانیم.
اصلاً از این دعاها فهمیده می‏شود که مسأله توحید در این ایّام محوریّت داشته و باید بگوییم که این دهه، دهه توحید است. راجع به حضرت موسی سلام الله علیه هم آمده است که وعده دیدار او با خداوند، در همین دهه بود، نه ماه رمضان!… اللهم صلّ علی محمد و آل محمد.

[1]. وسائل ‏الشیعة، ج 14، ص 273